W ostatnich miesiącach wielu polskich przewoźników drogowych zostało zaskoczonych przez mandaty z Węgier, sięgające nawet kilkunastu tysięcy złotych. Powodem tych kar było błędne przypisanie kategorii pojazdu w systemie opłat drogowych HU-GO. Choć zmiany w przepisach weszły w życie na początku 2024 roku, wielu kierowców i właścicieli firm transportowych nie zostało odpowiednio poinformowanych, co doprowadziło do licznych nieporozumień i strat finansowych.
Nowa kategoria J5 i jej konsekwencje
Od 1 stycznia 2024 roku węgierski system opłat drogowych HU-GO wprowadził nową kategorię pojazdów – J5. Dotyczy ona ciężarówek posiadających pięć lub więcej osi. Wcześniej takie pojazdy były klasyfikowane jako J4. Zmiana ta miała na celu bardziej precyzyjne określenie opłat w zależności od parametrów technicznych pojazdu. Niestety, wielu przewoźników nie było świadomych tej modyfikacji i nadal przypisywało swoje pojazdy do starej kategorii, co skutkowało nieprawidłowym naliczaniem opłat i w konsekwencji – mandatami .
Brak odpowiedniej informacji
Jednym z głównych problemów była niewystarczająca komunikacja ze strony węgierskich władz. Informacje o zmianach były dostępne głównie w języku angielskim i węgierskim, a na stronie HU-GO pojawiły się jedynie krótkie wzmianki, często trudne do odczytania na urządzeniach mobilnych. Kierowcy, korzystający z telefonów w trasie, mieli trudności z zauważeniem tych komunikatów. Dodatkowo, brak jasnych instrukcji w języku polskim sprawił, że wielu przewoźników nie zdawało sobie sprawy z konieczności aktualizacji danych pojazdu w systemie .
Skala problemu wśród polskich przewoźników
Przykładem może być firma Euro-Trans, która otrzymała 16 mandatów na łączną kwotę 16 tysięcy złotych. Mandaty zaczęły napływać we wrześniu 2024 roku, mimo że błędy w opłatach miały miejsce już od stycznia. Taka opóźniona reakcja ze strony węgierskich służb spowodowała, że przewoźnicy nie byli świadomi popełnianych błędów i kontynuowali jazdę z nieprawidłowo przypisaną kategorią pojazdu .
Wysokość mandatów i ich naliczanie
Węgierskie przepisy przewidują różne stawki mandatów w zależności od czasu, jaki upłynął od momentu wykroczenia:
- Do 120 minut: Mandat w wysokości około 670 zł dla kategorii J4 i 760 zł dla J5.
- Od 121 do 240 minut: Mandat wzrasta do około 1860 zł dla J4 i 2030 zł dla J5.
- Od 241 do 480 minut: Najwyższe mandaty, sięgające około 2790 zł dla J4 i 3050 zł dla J5 .
Co istotne, błędne przypisanie kategorii pojazdu traktowane jest na równi z całkowitym brakiem opłaty, co wielu przewoźników uważa za niesprawiedliwe.
Możliwość odwołania się od mandatów
Choć teoretycznie istnieje możliwość odwołania się od nałożonych mandatów, w praktyce jest to proces skomplikowany i często nieskuteczny. Wiele kancelarii prawnych odmawia prowadzenia takich spraw, argumentując, że obowiązek informacyjny został formalnie spełniony przez węgierskie władze. Przewoźnicy, tacy jak właściciel Euro-Trans, decydują się na opłacenie kar, nie widząc realnych szans na ich anulowanie .
Jak uniknąć podobnych problemów w przyszłości?
Aby zapobiec podobnym sytuacjom, przewoźnicy powinni:
- Regularnie aktualizować dane pojazdu w systemie HU-GO, zwracając szczególną uwagę na liczbę osi i klasę emisji spalin.
- Korzystać z urządzeń pokładowych (OBU), które automatycznie naliczają opłaty drogowe, minimalizując ryzyko błędów.
- Śledzić zmiany w przepisach dotyczących opłat drogowych w krajach, przez które prowadzą trasy, korzystając z wiarygodnych źródeł informacji.
- Szkolenie kierowców w zakresie obsługi systemów opłat drogowych i aktualizacji danych pojazdu.
Podsumowanie
Sytuacja z mandatami na Węgrzech uwidacznia, jak ważne jest bieżące monitorowanie zmian w przepisach drogowych i systemach opłat w krajach, przez które przewoźnicy prowadzą swoje trasy. Brak odpowiedniej informacji i niedostosowanie się do nowych wymogów może prowadzić do poważnych konsekwencji finansowych. Dlatego też kluczowe jest inwestowanie w edukację kierowców, korzystanie z nowoczesnych technologii oraz utrzymywanie stałego kontaktu z organizacjami branżowymi, które mogą dostarczyć niezbędnych informacji i wsparcia.